Rozdziały
Korsyka i Sardynia (Sardinia et Corsica) pierwotnie nie były w zainteresowaniu Rzymian, gdyż ich ekspansja opierała się na Półwyspie Apenińskim. Rzym, najpierw jako monarchia, a potem jako republika, był typowym państwem lądowym. Dla odmiany Kartagina prowadziła podbój ekonomiczny i polityczny w zachodnim obszarze Morza Śródziemnego, nie kolidując tym samym z interesami „Wiecznego Miasta”.
Okres przedrzymski
Zarówno Sardynia jak i Korsyka zamieszkane był przez lokalne cywilizacje już od początku pierwszego tysiąclecia p.n.e. W Sardynii występowała kultura nuragiczna, a na Korsyce kultura torri – w obu przypadkach nazwa pochodzi od zachowanych, charakterystycznych wież; odpowiednio nuragi i torri.
Pierwotnie na Sardynii swoje osady handlowe stworzyli Fenicjanie, a na Korsyce Grecy; właśnie w ten sposób utworzyły się ważne ośrodki obu wysp – np. Alalia na Korsyce i Olbia w Sardynii.
Sardynia i Korsyką ulegały kartagińskim wpływom już pod koniec VI wieku p.n.e. Stopniowa kolonizacja wysp, prowadzona była do połowy IV wieku p.n.e.; uległa ona następnie wzmożeniu, kiedy to zaczęto budować liczne forty i budowle obronne.
Wpływy Rzymian na wyspach
Sytuacja uległa zmianie, kiedy doszło do wybuchu I wojny punickiej w roku 264 p.n.e., a po ponad 20-letnich zmaganiach Kartagina musiała uznać wyższość Rzymu. Na bazie pokoju w 241 roku p.n.e. Sardynia i Korsyka pozostały w strefie wpływów Kartaginy. Jednak olbrzymie kontrybucje wojenne, jakie nałożono na państwo kartagińskie oraz problemy z ich spłatą spowodowały, że w Kartaginie doszło do wybuchu powstania najemników. Skomplikowaną sytuację wewnętrzną byłego przeciwnika wykorzystali Rzymianie, którzy nabywszy umiejętności walki na morzu i operowania poza lądem, najechali w 238 roku p.n.e. Sardynię i Korsykę. Kartagina wyczerpana wcześniejszymi zmaganiami z Rzymem oraz walką wewnętrzną uznała finalnie zwierzchność Rzymian nad wyspami.
Oficjalnie Sardynia i Korsyka uznane zostały, jako nowa prowincja rzymska, w roku 227 p.n.e. Proces podboju Sardynii i Korsyki przez Rzymian trwał jednak de facto znacznie dłużej, gdyż lokalna ludność, żyjąca w zwłaszcza w centralnych częściach wysp, stawiała zacięty opór Rzymianom. Tym na co należy zwrócić uwagę to podejście okupanta do lokalnych mieszkańców. Kartagińczycy tworzyli swoje ośrodki kolonialne na wybrzeżach wysp, pozostawiając kontrolę nad terenami znajdującymi się dalej od morza lokalnej ludności. Co więcej, Punijczycy godzili się na wymianę handlową z lokalnymi mieszkańcami, w związku z czym doszło do pewnej koegzystencji. Rzymianie dla odmiany prowadzili pełnoskalową ofensywę i próbę podporządkowania sobie całych wysp. Dodatkowo ludność miała dla nich charakter niewolniczy, co dodatkowo zaogniało konflikt.
W czasie II wojny punickiej doszło pierwszej większej rebelii Sardyńczyków (Bellum Sardum) przeciwko Rzymowi. Zwycięstwa Hannibala w Italii zachęciły mieszkańców Sardynii do buntu w 215 roku p.n.e. Na czele powstania stanął niejaki Hampsykor, lokalny właściciel ziemski, który zjednoczył plemiona wyspy. Kartagina chcąc wykorzystać sytuację i usunąć rzymskie wpływy z Sardynii, zdecydowała się wysłać na pomoc wojska punickie pod wodzą Hazdrubala. Senat rzymski z kolei wysłał Tytusa Maniliusza, który miał pod swoim dowództwem dwa legiony. Pierwotnie Sardyńczycy musieli prowadzić walki samotnie, jednak kiedy Kartagińczycy wylądowali na wyspie doszło do bitwy w okolicach miasta Cornus (środkowo-zachodnia Sardynia). Klęska Kartagińczyków i buntowników uspokoiła sytuację na pewien czas, a przede wszystkim przekreśliła dalsze marzenia Punijczyków do angażowania się w problemy Sardynii.
Ostatni większy bunt Sardyńczyków przeciwko Rzymianom wybuchł w 178 roku p.n.e. Wówczas to wojska Tyberiusza Semproniusza Grakchusa pokonały powstańców. Walki jednak z mniejszym nasileniem toczyły się jeszcze do 111 roku p.n.e.
Generalnie jakikolwiek opór lokalnych mieszkańców wobec władzy Rzymian ustał w I wieku p.n.e., kiedy to wyspy i ich potencjały materialne były wykorzystywane w kolejnych wojnach domowych. Pierwsze pacyfikacji/romanizacji uległy społeczności nabrzeżne, dostrzegające korzyści ze współpracy z Rzymianami. Jednak ludność zamieszkująca głównie górzyste tereny, nadal pałała ukrytą nienawiścią do Rzymian.
W roku 27 p.n.e. Oktawian August dokonał podziału prowincji na te będące pod zarządem cesarza, oraz te które znajdowały się pod kontrolą Senatu. Sardynia z Korsyką znalazły się w rękach senatorów. Od I wieku n.e. możemy mówić o już dwóch odrębnych prowincjach, które finalnie w roku 292 n.e. zostały dołączone do utworzonej przez Dioklecjana – Diecezji Italii.
Znaczenie gospodarcze
Obydwie wyspy dostarczały stolicy głównie: soli, zboża, wina, oliwę, a złoża mineralne pozwalały na uzupełnienie zasobów srebra, żelaza i miedzi. Sardynia wyróżniała się jako jeden z ważniejszych dostawców zboża, zwłaszcza w czasach Republiki; Korsyka z kolei była głównym eksporterem wosku.
Sardynia była także jednym z ważniejszych miejsc w Imperium, gdzie rekrutowano żeglarzy oraz pozyskiwano niewolników; co ciekawe w Rzymie wypowiadano złe słowa o niewolnikach z Sardynii, jako nieposłusznych i gotowych zabić swojego pana, jeśli tylko była ku temu szansa.
