Rozdziały
| Imiona | Aulus Vitellius |
|---|---|
| Panował jako | Aulus Vitellius Germanicus Imperator Augustus |
| Czas panowania | 3 stycznia 69 – 21 grudnia 69 n.e. |
| Urodzony | 24 września 15 n.e. |
| Zmarły | 21 grudnia 69 n.e. |
Witeliusz urodził się 24 września 15 roku jako Aulus Vitellius. Syn Lucjusza Witeliusza, trzykrotnego konsula (w latach 34, 43 i 47 n.e.), i Sekstylii. Ojciec sprawował także funkcję cenzora w 47 roku n.e. Po pierwszym z konsulatów został namiestnikiem Syrii. Funkcję cenzora oraz kolejne konsulaty pełnił z cesarzem Klaudiuszem. W czasie wyprawy Klaudiusza do Brytanii, Lucjusz sprawował zarząd nad państwem na czas nieobecności cesarza. W kwestii pochodzenia i statusu społecznego rodu Witeliusza, istnieją różne podania, które opisuje Swetoniusz.
Dzieciństwo oraz wczesną młodość spędził na wyspie Capri, na cesarskim dworze Tyberiusza.
Witeliusz sprawował urząd konsula przez połowę 48 roku n.e., po czym zastąpił go na tym stanowisku jego brat Lucjusz. W latach 60-61 n.e. zajmował posadę prokonsula w Afryce, gdzie przez dwa lata wykazał się wyjątkową uczciwością. Później uzyskał urząd nadzorcy budowli publicznych w Rzymie. W grudniu 68 roku n.e. został dowódcą legionów w Dolnej Germanii, gdzie został bardzo przychylnie przyjęty przez wojsko, głownie dzięki pamięci o zasługach ojca i swojej pobłażliwości względem żołnierzy.
Został obwołany cesarzem przez swoje oddziały (pod dowództwem Fabiusa Valensa) w dniu 2 stycznia 69 roku n.e. w stolicy prowincji Colonia Agippinensis (dzisiejsza Kolonia, Niemcy). Po uzyskaniu poparcia przez wojska Górnej Germanii przyjął tytuł Germanika. Witeliusz chcąc przejąć władzę nad całym cesarstwem, zanim sam ruszył na Rzym, wysłał czterdziestotysięczną armię pod dowództwem Fabiusza Walensa, aby przejąć kontrolę nad Galią.
Oddziały Witeliusza (30 tysięcy, pod dowództwem Alienusa Cecyny) ruszyły na Rzym przeciwko cesarzowi Galbie, lecz 15 stycznia Galba został zabity i nowym cesarzem został Marek Salwiusz Othon. Nad rzeką Pad niedaleko Bedriacum (obecna Cremona) doszło do bitwy 14 kwietnia 69 roku n.e., którą Othon przegrał, a następnie popełnił samobójstwo 16 kwietnia. Po zwycięstwie swoich legionów Witelliusz wyruszył do Rzymu.
Panowanie
Rok czterech cesarzy
Rywalizacja o władzę po śmierci w 68 roku n.e. Nerona, ostatniego przedstawiciela dynastii julijsko-klaudyjskiej.
Po wkroczeniu do Rzymu Witeliusz objął najwyższy urząd kapłański i wyznaczył się konsulem na stałe. w sprawowaniu władzy chciał wzorować się na Neronie. Jego rządy charakteryzowały się wielką rozrzutnością w dziedzinie życia pałacowego. Bez przerwy biesiadował. Jadł co najmniej trzy razy dziennie. Miał śniadania, obiady, wieczerze i uczty. Często wymiotował, aby móc jeść dalej i więcej.
Różnorodność i ilość potraw przewyższała pojęcie zwykłego Rzymianina. Do rekordów należy uczta na której podano 2000 najwyborniejszych ryb i 7000 sztuk różnego ptactwa. Witeliusz chciał mieszkać jak nikt przed nim. Złoty Dom budowany przez Nerona, pełen ozdób i przepychu, uznał za ubogi. Obliczono, że podczas całego jego panowania, na osobiste zbytki władcy wydano około 900 milionów sesterców1.
Śmierć
Nie wszyscy podporządkowali się jednak nowemu cesarzowi. Antonius Primus (dowódca VI legionu z Pannonii) i Cornelius Fuscus (prokonsul z Illyricum) postanowili podbić Italię wykorzystując legiony naddunajskie (około 30 tysięcy żołnierzy). Dnia 24 października 69 roku n.e. doszło pod Bedriacum do bitwy, którą wojska Witeliusza przegrały, a miasto zostało zajęte i zniszczone.
Walki trwały do grudnia, gdy legiony naddunajskie doszły do Rzymu. W tym czasie Witeliusz zawarł z bratem Wespazjana, Flawiuszem Sabinusem, układ. Zgodnie z nim miał ocalić swe życie w zamian za sto milionów sesterców. Następnie dwukrotnie publicznie oświadczał o swojej rezygnacji z tronu. Jednak za namową tłumów, coraz nabierał ducha i podejmował walkę z Flawiuszem Sabinusem i zwolennikami Wespazjana w mieście.
Ostatecznie miasto zostało zdobyte, a Witeliusz torturowany i wrzucony do Tybru dnia 22 grudnia 69 roku n.e. w wieku 54 lat.
Małżeństwa i potomstwo |
|
