Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Antyczni Rzymianie i prawo do posiadania broni

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Rzymskie pugiones
Rzymskie sztylety wojskowe (pugiones) z czasów Oktawiana Augusta. | Zdjęcie: Sarah Bond

Antyczni Rzymianie, w przeciwieństwie do współczesnych Amerykanów, nie uważali że obywatelstwo automatycznie uprawnia ich do posiadania broni ostrej. Dostrzegano, że taka swoboda prowadzić może do wielu niebezpieczeństw.

Od początków istnienia Rzymu można mówić, że nie było żadnych obostrzeń a propos posiadania broni. Właściciele rzymscy pozwalali nawet swoim niewolnikom posiadać broń, aby ci stali w ich obronie. Czynnik ten jednak niekiedy wymykał się spod kontroli. Złe traktowanie powodowało, że dochodziło do buntów niewolniczych – m.in. na Sycylii czy Spartakusa. Po zdławieniu drugiego buntu niewolników (104-100 p.n.e.) na Sycylii wprowadzono prawo zakazujące niewolnikom posiadania broni na wyspie.

I wiek p.n.e. to z kolei czas upadku Republiki Rzymskiej. W 81 roku p.n.e. w Rzymie, zgodnie z wolą dyktatora Sulli, weszło prawo ustawiające specjalną świętą granicę – pomerium,  która określała „cywilny” obszar miasta. Wewnątrz pomerium zakazanym było noszenie broni; nawet wojsko obozowało i ćwiczyło na Polu Marsowym poza miastem. W ten sposób chciano ograniczyć zabójstwa, kradzieże, ale przede wszystkim zapobiec przewrotom.

W połowie I wieku p.n.e. nastąpił generalny kryzys Republiki Rzymskiej, w której to rywalizacja polityczna przybrała bardzo brutalną formę. Wrogie obozy masowo wynajmowały morderców i osoby będące na bakier z prawem, których zadaniem było zastraszanie przeciwników. Dochodziło do krwawych walk na ulicach Rzymu. W 52 roku p.n.e. stopień degeneracji politycznej był na tyle duży, że Pompejusz Wielki złamał prawo i wprowadził do stolicy swoich żołnierzy, pod pretekstem konieczności przywrócenia porządku publicznego. Wówczas wprowadzono absolutny zakaz posiadania broni przez obywateli w mieście, co tylko cementowało dominację Pompejusza i jego armii.

Inaczej sytuacja ukształtowała się po wprowadzeniu pryncypatu i rządów Oktawiana Augusta. Pierwszy cesarz zezwolił na posiadanie broni jedynie pewnym jednostkom m.in. wigilom (policja i straż pożarna w jednym), kohortom miejskim i pretorianom. Ponadto wprowadzono prawo zakazujące noszenia broni w trakcie zgromadzeń lub procesów sądowych.

Mozaika z VI wieku n.e. ukazująca polowanie.
Autor: Sarah Bond

W celu ograniczenia bandytyzmu w Italii i Rzymie, August przyjął prawo Lex Julia de Vi,  które zakazywało posiadania broni dla celów innych niż polowanie czy obrona własna w czasie podróży. To uderzyło zwłaszcza w niewolników, którzy wiązali się w grupy przestępcze poza miastami.

Źródła wykorzystane
  • Sarah E. Bond, Even The Ancient Romans Had Fierce Debates Over Banning Assault Weapons, "Forbes", 16 czerwca 2016

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów