Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Dynastia teodozjańska

(379 - 455 n.e.)

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Dynastia rzymska panująca od roku 379 n.e. do 455 n.e. Jej założycielem był Flawiusz Teodozjusz.
Flawiusz Teodozjusz był wielkim rzymskim generałem, który uratował Rzym przed utratą Brytanii, poprzez zażegnanie tzw. Wielkiego Spisku w latach 367-368 n.e. (Ammianus Marcellinus określa konspirację jako barbarica conspiratio).

Jego syn także Flawiusz Teodozjusz został cesarzem Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 379 roku n.e. tym samym zapoczątkowując w sposób formalny dynastię. W latach 394-395 n.e. udało mu się ponownie zjednoczyć Cesarstwo Rzymskie pokonując uzurpatora Eugeniusa. Przyjął imię Teodozjusz I, potem nazwany „Wielkim”.

Teodozjusz I został zastąpiony przez swoich synów: Honoriusza na Zachodzie i Arkadiusza na Wschodzie imperium. Ród Teodozjusza został powiązany z dynastią walentyniańską, kiedy Teodozjusz I poślubił Galla’ę, córkę Walentyniana I. Ich córką była Galla Placydia.

Ostatnim cesarzem Zachodu należącym do dynastii teodozjańskiej był syn Galli Placydii Walentynian III, z kolei na Wschodzie Marcjan, szwagier Teodozjusza II.
Potomkowie dynastii władali częścią Wschodnią cesarstwa w Konstantynopolu, aż do końca VI wieku n.e.

Teodozjusz I Wielki

Flavius Theodosius (347 – 395 n.e.)

Panował od 379 do 395 roku n.e.

Znakomity wódz. Po klęsce Rzymian pod Adrianopolem w 378 roku n.e. mianowany przez cesarza Gracjana współrządcą we wschodniej części cesarstwa. Na drodze układów i zwycięstw osadził Gotów między Dunajem i Bałkanami, wcielając ich do wojska rzymskiego. Ożeniony z Flacilią, miał synów Arkadiusza i Honoriusza oraz córkę Pulcherię.

W walce o władzę w zachodniej części cesarstwa poparł zbrojnie swego szwagra Walentyniana II przeciw Maksymusowi i odniósł zwycięstwo w 388 roku n.e. Po śmierci Walentyniana pokonał uzurpatora Eugeniusza i ogłosił władcą zachodniej cesarstwa swego małoletniego syna Honoriusza.

Ogłosił edykt w 381 roku n.e. uznający chrześcijaństwo za religię panującą. W 392 roku n.e. zakazał wyznawcom innych religii praktyk religijnych.

Teodozjusz był ostatnim władcą całego Imperium Rzymskiego.

Biografia Teodozjusza I

Arkadiusz

Flavius Arcadius (377 lub 378 – 408 n.e.)

Panował od 395 do 408 roku n.e.

W 383 roku n.e. otrzymał tytuł Augusta i tym samym został współwładcą cesarstwa. Od 395 roku n.e. panował nad wschodnią częścią Imperium Rzymskiego, gdy jego brat rządził częścią zachodnią. Z polecenia Teodozjusza opiekunem młodego cesarza, był Stylichon.

Był nieudolnym władcą. Znajdował się pod wpływem żony oraz swoich ministrów – najpierw Rufinusa potem Eutropiusa i Antemiusza. Podczas jego panowania miały miejsce wyniszczające Cesarstwo Rzymskie najazdy Hunów i Wizygotów.

W 399 roku n.e. na skutek buntu Gildona cesarstwo wschodniorzymskie utraciło wpływy w prowincji Afryce.

Biografia Arkadiusza

Honoriusz

Flavius Augustus Honorius (384 – 423 n.e.)

Panował od 395 do 423 roku n.e.

W 393 roku n.e. otrzymał tytuł Augusta i tym samym został współwładcą cesarstwa. Cesarzem został w wieku 10 lat i razem z bratem Arkadiuszem podzielili cesarstwo na część zachodnią i wschodnią, tym samym on stał się cesarzem zachodniorzymskim. Opiekunem Honoriusza został generał Stylichon, który z czasem zyskał ogromne wpływy na dworze. Stylichon z czasem jednak popadł w niełaskę i został zamordowany w 408 n.e.

W 402 roku n.e. przeniósł stolicę Cesarstwa Zachodniego do Rawenny. Prowadził wojny z licznymi uzurpatorami do tytułu cesarza. Za jego panowania, w 410 roku n.e., Rzym po raz pierwszy od 800 lat został najechany przez barbarzyńców pod wodzą Alaryka.

Biografia Flawiusza Honoriusza

Teodozjusz II

Flavius Theodosius (401 – 450 n.e.)

Panował od 408 do 450 roku n.e.

Ożenił się z Faustyną Starszą i był ojcem Faustyny Młodszej, usynowił Marka Aureliusza i ożenił go z Faustyną Młodszą. Sam był usynowiony przez Hadriana.

Cesarz wschodniorzymski; za jego rządów dochodziło do sporów religijnych na tle wyznaniowym oraz na tle teologicznym.
Podejmowano wysiłki dyplomatyczne, mające odwrócić niebezpieczeństwo grożące ze strony Hunów. W latach 412?439 n.e. wzniósł tzw. Mur Teodozjański, na zachód od Muru Konstantyna, który uczynił z Konstantynopola największą i najpotężniejszą warownię ówczesnego świata.

W latach 421-422 n.e. walczył z perskim imperium Sasanidów, a w 423 r. po śmierci stryja Honoriusza wdał się w konflikt z cesarstwem zachodniorzymskim, popierając roszczenia do tronu ciotki Galii Placydii. Spór zakończył się zwycięstwem Teodozjusza, który obalił w 425 roku n.e. cesarza Jana, a na tron zachodni wprowadził syna Galli, Walentyniana III.

Biografia Teodozjusza II

Marcjan

Caesar Flavius Marcianus Augustus (392 – 457 n.e.)

Panował od 450 do 457 roku n.e.

Cesarz wschodniorzymski, skutecznie walczył z Attylą władcą Hunów, a w 456 roku n.e. z powodzeniem odpierał najazdy koczowników arabskich.

Władca wraz z żoną patronowali obradom soboru chalcedońskiego w 451 roku n.e. i budowie klasztoru świętego Marona w Syrii. W 453 roku n.e. armia cesarska przywróciła porządek w Jerozolimie, gdzie wdowa po Teodozjuszu II – Atena Eudokia, doprowadziła do wybuchu rewolty monofizytów i wygnała biskupa Juwenalisa.

W 457 roku n.e. cesarz zmarł, prawdopodobnie z powodu gangreny.

Biografia Marcjana

Genealogia dynastii teodozjańskiej (Stemmata)

  • Flawiusz Teodozjusz i Thermantia
    • Teodozjusz I
    • Związek Teodozjusza I i Aelii Flacylli
      • Arkadiusz. Poślubił Aelię Eudokię.
      • Honoriusz. Po raz pierwszy poślubił Marię, a za drugim Thermantię.
      • Pulcheria
    • Związek Teodozjusza I i Galli. Była ona córką Walentyniana I i Justiny.
      • Gracjan
      • Jan
      • Galla Placydia. Poślubiła Atalufa, a potem za Konstancjusza III.
      • Związek Arkadiusza i Aelii Eudokii
        • Teodozjusz II. Poślubił Atenę Eudokię.
        • Flaccilla
        • Aelia Pulcheria. Poślubiła Marcjana.
        • Arcadia.
        • Marina.
      • Związek Galli Placydii i Atalufa
        • Teodozjusz
      • Związek Galli Placydii i Konstancjusza III
        • Walentynian III. Poślubił kuzynkę Licynię Eudoksję.
        • Honoria. Zagwarantowany tytuł Augusta. Miała poślubić Attylę, jednak nie dosżło do związku. Poślubiła Flaviusa Bassusa Herculanusa.
        • Związek Teodozjusza II i Ateny Eudokii
          • Arcadius.
          • Licynia Eudoksja. Poślubiła po raz pierwszy kuzyna Walentyniana III, a po raz drugi Petroniusza Maksimusa.
          • Flaccilla
        • Związek Pulcherii i Marcjana był bezdzietny. Jednak wprowadził on do dynastii córkę Marcjana z poprzedniego małżeństwa.
          • Marcia Euphemia. Poślubiła Anthemiusa.
        • Związek Walentyniana III i Licynii Eudoksji
          • Eudokia. Poślubiła po raz pierwszy Paladiusa, syna Petroniusza Maksimusa, a za drugim Huneryka.
          • Placidia. Married Olybrius.
        • Związek Marcii Euphemii i Anthemiusa
          • Anthemiolus
          • Marcjan. Uzurpator. Poślubił Leoncję, cókę Leona I (cesarz bizantyjski) i Weriny.
          • Procopius
          • Romulus
          • Alypia. Poślubiła Rycymera.
        • Związek Eudokii i Huneryka
          • Hilderyk
        • Związek Placydii i Olibriusza
          • Anicia Juliana. Poślubiła Areobindusa.
        • Związek Anicii Juliany i Areobindusa
          • Olibriusz. Poślubił Irene, bratanicę Anastazjusza I.
        • Związek Olibriusza i Irene
          • Proba. Poślubiła Probusa.
        • Związek Proby i Probusa
          • Juliana. Poślubiła Anastazjusza.
        • Związek Juliany i Anastazjusza
          • Areobindus
          • Placydia
          • Proba
    • Honoriusz. Poślubił Marię.
    • Związek Honoriusza i Marii
      • Thermantia
      • Serena. Poślubiła Stylichona.
      • Związek Sereny i Stylichona
        • Eucheriusz
        • Maria. Poślubiła Honoriusza.
        • Thermantia. Poślubiła Honoriusza.

Poprzednia dynastia:
Dynastia walentyniańska

Następna dynastia:

Źródła wykorzystane
  • Krawczuk Aleksander, Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa 2004
  • Krawczuk Aleksander, Poczet cesarzowych Rzymu, Warszawa 2001

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów