Rozdziały
Marek Terencjusz Warron (Marcus Terentius Varro) urodził się przypuszczalnie w Reate (obecnie Rieti we Włoszech) w 116 roku p.n.e. Zwany Warronem z Reate (Reatinus), w odróżnieniu od poety Warrona z Ataksu. Był uczonym i pisarzem rzymskim, w karierze politycznej doszedł do urzędu pretora. Prawdziwy erudyta, uważany za jednego z najlepiej wykształconych ludzi w historii antycznego Rzymu.
Urodził się w rodzinie pochodzenia ekwickiego i był blisko związany ze swoimi korzeniami i włościami w Reati.
Kariera polityczna
Politycznie związany był z Pompejuszem. Doszedł do stanowiska pretora, po tym jak został trybunem ludowym, kwestorem, edylem.
W 67 roku p.n.e., jako dowódca oddziału floty, brał udział w walkach z piratami, u boku Pompejusza. Brał udział w tzw. „komisji dwudziestu”, która miała na celu przeprowadzenie programu reformy agrarnej Cezara po przesiedleniu mieszkańców Kapui i Kampanii w 59 roku p.n.e.
W czasie wojny domowej (53-48 p.n.e.) stanął po stronie Pompejusza. W roku 49 p.n.e. był legatem i dowódcą wojsk w Hiszpanii. Między innymi brał udział w bitwie pod pod Ilerdą w 49 roku p.n.e. Ostatecznie został pokonany przez Cezara. Został ułaskawiony i otrzymał polecenie zorganizowania biblioteki publicznej w Rzymie. Po śmierci Cezara (44 p.n.e.) uniknął proskrypcji przeprowadzonych przez Marka Antoniusza.
Za panowania cesarza Augusta zyskał jego protekcję, co zagwarantowało mu dobre warunki do poświęcenia się studiom i pisarstwu.
Działalność kulturalna
Był uczniem rzymskiego filologa Luciusza Eliusza Stilona i filozofa ateńskiego Antiocha z Askalonu. Uważa się, że był jednym z najlepiej wykształconych ludzi w historii antycznego Rzymu. Historycy podają, że napisał 74 dzieła w 620 księgach. Do najwcześniejszych prac Warrona zalicza się 150 ksiąg Satyr Mennipejskich nazwanych od Menniposa z Gedary, cynika żyjącego w III wieku p.n.e. Pisane były głównie wierszem i urozmaicane prozą. Dewizą tych satyr było: mieć jak najmniej potrzeb, wyrzec się posiadania i nie angażować w życie publiczne. Inne jego dzieło Imagines (z greki Hebdomades) uważane są za pierwszą ilustrowaną książkę rzymską. Zawierało 700 portretów ludzi najwybitniejszych w siedmiu dziedzinach twórczości (pięciu Greków i pięciu Rzymian do każdej dziedziny). Każdy z portretów opatrzony był krótkim epigramem oraz tekstem prozaicznym stanowiącym pochwałę danej osoby. Warron napisał też prace: historyczne („Annales”), geograficzne („Ephemeris navalis”, przewodnik po morzu), historyczno-obyczajowe („De vita populi Romani”), gramatyczne i etymologiczne („De lingua Latina”, „De origine linguae Latinae”), historyczno-literackie (o poematach, o poetach, o Plaucie, o komediach Plauta), a także dzieła z zakresu: prawa, filozofii, etyki, pedagogiki, teatru, religii, rolnictwa. Był również autorem obszernej encyklopedii pt. Disciplinarum libri IX i zbioru satyr.
Do naszych czasów zachowały się:
- rozprawa De re rustica („O gospodarstwie wiejskim”) – podręcznik gospodarki rolnej, ceniony do czasów nowożytnych; składa się z trzech ksiąg utrzymanych w formie dialogów, z których każda poświęcona jest innemu tematowi; autor przy pisaniu tego traktatu korzystał z własnego doświadczenia, literatury przedmiotu i wiedzy ludzi doświadczonych w tym zakresie.
- obszerne fragmenty (z 25 ksiąg pozostały księgi V-X) dzieła poświęconego łacinie De lingua Latina („O języku łacińskim”).
- fragmenty satyr Menipejskich.
- a także mniejsze szczątki innych dzieł.
Zaginione, monumentalne dzieło Warrona Disciplinarum libri IX („Dziewięć ksiąg naukowych”), które było pierwszą rzymską encyklopedią, jest źródłem dwustopniowego podziału późniejszego szkolnictwa oraz wszechnauk na trivium (gramatyka, dialektyka, retoryka) i quadrivium (geometria, arytmetyka, astronomia, muzyka), corazem daje siedem sztuk wyzwolonych (septem artes liberales).
Warron zaproponował także liczenie lat od założenia Rzymu.
Zmarł w 27 roku p.n.e.
