Gemma był to kamień pół- lub szlachetny, o kształcie okrągłej lub owalnej płytki ozdobiony reliefem. Gemmy były popularne jako ozdoby lub pieczęcie w Cesarstwie Rzymskim. W Rzymie prawdopodobnie pierwszym, który nosił na ręku gemmę, był Scypion Afrykański.
Wytwarzano je już w Mezopotamii, Egipcie, starożytnej Grecji. Pełniły rolę dekoracyjną, a czasem nawet religijną i magiczną. Przedstawiano na nich postacie ludzkie, mitologiczne, zwierzęta, rośliny lub symbole religijne. Pod koniec okresu hellenistycznego zaczęto wykonywać tanie naśladownictwa gemm w szkle – świetnym przykładem jest słynna tzw. waza portlandzka z początku I wieku n.e.
Cyceron wspominał, że często Rzymianie umieszczali często sławnych ówczesnych czasów, np. filozofów, na pierścieniach lub kubkach.
