Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.
Świat starożytnych Rzymian obfitował w szereg niesamowitych ciekawostek i informacji. Źródłem wiedzy o życiu ówczesnych Rzymian są głównie dzieła pozostawione nam przez pisarzy i dziejopisarzy. Rzymianie pozostawili po sobie mnóstwo dziwnych informacji i faktów, w które naprawdę czasami ciężko uwierzyć.
Zachęcam do podsyłania mi swoich propozycji oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Aerarium militare, założone przez cesarza Oktawiana Augusta w 6 roku n.e., było jednym z kluczowych filarów stabilności militarnej i finansowej Imperium Rzymskiego. Fundusz ten służył wypłacaniu emerytur weteranom legionów rzymskich, stanowiąc pionierski system wsparcia dla żołnierzy. Jego powstanie miało na celu zminimalizowanie niepokojów społecznych wśród weteranów oraz zapewnienie im godziwej zapłaty po zakończeniu służby.
Adlocutio, czyli mowa rzymskiego wodza do żołnierzy, była jednym z najważniejszych aktów publicznych w armii starożytnego Rzymu. Była to zarówno formalna przemowa, jak i gest władzy, który manifestował siłę autorytetu wodza. Cesarz, generał lub inny wyższy dowódca zwracał się do zgromadzonego wojska, by motywować, inspirować lub przekazywać rozkazy przed bitwą.
W starożytnym Rzymie wojna była nieodłączną częścią życia, a armia rzymska cieszyła się reputacją jednej z najlepiej zorganizowanych sił zbrojnych w historii. Aby utrzymać swoją potęgę na polu bitwy, Rzymianie musieli rozwijać również umiejętności medyczne, które pozwalały im skutecznie leczyć rannych żołnierzy i zapewnić szybki powrót do walki. Medycyna polowa w antycznym Rzymie była zatem kluczowym elementem ich strategii wojennej.
W starożytnym Rzymie, podczas wielu lat jego istnienia, armia odgrywała kluczową rolę w podbojach, utrzymaniu porządku oraz propagowaniu wpływów imperium. Jednakże, wraz z ekspansją Rzymu, potrzeba, rekrutacji żołnierzy z różnych regionów i kultur przyczyniła, się do powstania, specjalnych oddziałów pomocniczych. Ci żołnierze, często niebędący obywatelami rzymskimi, mieli swoją własną ścieżkę do zdobycia obywatelstwa przez otrzymanie rzymskiego dyplomu wojskowego.
Choć zachwycamy się rzymskimi osiągnięciami – architekturą, mozaikami, freskami, literaturą i prawem – prawda jest bolesna: rozległe imperium nie powstało wynikiem nadzwyczajnego zbiegu okoliczności, a wcielonych doń ludów nikt nie pytał o zdanie. Dlatego choć później miliony ludzi żyjące w basenie Morza Śródziemnego korzystały z dobrodziejstw Pax Romana i stosunkowo rzadko się buntowały, to działo się to dopiero po tym, jak ich przodkowie morzem własnej krwi zapłacili za „przywilej” życia pod butem Rzymian.
Jak podają archeolodzy, w Brytanii aż 40% rzymskich obozów wojskowych posiada zachowane ślady po latrynach. Najbardziej znaną toaletą jest ta wykonana z kamienia w Housesteads w Anglii, przy wale Hadriana, która mogła pomieścić dużą liczbę żołnierzy. Tego typu latryny najczęściej stawiano blisko miejsca, gdzie następował spadek terenu (Rzymianie swoje obozy lokalizowali na podwyższeniach), co umożliwiało naturalny odpływ nieczystości, względne zachowanie higieny i usunięcie brzydkich zapachów.
W 67 roku p.n.e. Lucjusz Licyniusz Lukullus został odwołany do Rzymu, a dowódcą rzymskich wojsk walczących na wschodzie został Pompejusz Wielki. Lukullus nie był lubiany przez żołnierzy za skąpstwo i za to, że ograniczał im możliwość plądrowania. Najbardziej jednak nienawidzili go fimbryjscy legioniści – weterani mający za sobą ponad 20 lat służby.
W latach 421-422 Cesarstwo Wschodniorzymskie toczyło kolejną wojnę z Państwem Sasanidów. Wojska pod przywództwem magistera militum per orientem Ardabura, wkroczyły do perskiej Mezopotamii, ale szybko zostały wyparte przez przeważające siły perskie.
Dakowie i Getowie byli powiązanymi barbarzyńskimi plemionami, które na przestrzeni dziejów wielokrotnie rywalizowały z Rzymianami. Zamieszkiwały one tereny obecnej Rumunii, Bułgarii, Węgier, Mołdawii, Słowacji czy nawet Ukrainy. Ich największą zaletą były nagłe najazdy na rzymskie terytoria, w których wykorzystywano element zaskoczenia, a w tym niezwykle skuteczną jazdę.
Bunty niewolnicze w antycznym Rzymie nie były czymś rzadkim. Jednak z pewnością ciekawszym wydarzeniem jest powstanie niewolników w Kampanii z roku 104 p.n.e., które wzniecił rzymski obywatel i ekwita – niejaki Tytus Wettiusz.
