Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Artykuły

Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.

Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.

Dzieje dynastii julijsko-klaudyjskiej

Dzięki transformacjom w rzymskiej administracji, których dokonał Oktawian August za swojego panowania, imperium rzymskie mogło cieszyć się dwoma stuleciami relatywnego spokoju i dobrobytu, powszechnie znanego jako Pax Romana – „pokój rzymski”. Wielu historyków określa II wiek n.e jako złoty wiek imperium, ale nie do końca był to czas, który sprzyjałby każdemu, a zwłaszcza jeśli chodzi o władzę.

Cesarze z dynastii julijsko klaudyjskiej

Rekonstrukcja rzymskiego legionisty w filmach o tematyce biblijnej

Jednym z bardziej znanych wydarzeń w historii ludzkości, jest bez wątpienia ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa na początku lat trzydziestych I wieku n.e. Z tego powodu wraz z rozwojem kinematografii, powstało wiele dzieł mających ukazać życie Chrystusa: jego narodziny, nauczanie, śmierć i zmartwychwstanie. W większości  tych dzieł ukazani są żołnierze rzymscy, a konkretnie – legioniści, którzy przez większość czasu występują jedynie jako tło.

Testudo

Ślady po obecności antycznych Rzymian na Ukrainie

Na Ukrainie znaleźć możemy pozostałości po obecności antycznych Rzymian, jak i dowody na zażyłe kontakty handlowe z ludami zamieszkującymi stepy ukraińskie – Sarmatów czy Scytów. Jednym z najbardziej obfitych w rzymskie znaleziska jest Półwysep Krymski.

Pozostałości po rzymskim obozie w Charaks

Manus a związek małżeński

Jak powszechnie wiadomo, kobieta w starożytnym Rzymie miała bardzo ograniczone prawa, jednak jej pozycja społeczna była znacznie silniejsza niż Greczynek. Mimo to, nadal pozostawała całkowicie zależna od mężczyzn – najpierw ojca, a później męża. Manus, czyli przechodzenie żony pod władzę męża, było ściśle powiązane z instytucją małżeństwa. Jeśli łączymy pojęcia małżeństwa i manus, wymaga to szerszego wyjaśnienia.

Wesele Aldobrandyjskie

Propaganda na rzymskich monetach

Wraz z rozrostem państwa rzymskiego oraz powstaniem prawdziwego pieniądza, Rzymianie zaczęli dostrzegać, jak ważną rolę pełnią monety, poza funkcją płatniczą. Możliwość umieszczania na awersie lub rewersie inicjałów oraz wizerunków/symboli umożliwiało politykom oraz cesarzom oddziaływanie na masy społeczne. W końcu każdemu mieszkańcowi państwa rzymskiego zależało na posiadaniu pieniędzy, które pośrednio były także nośnikiem informacji i sposobem propagandy.

Rewers monety rzymskiej ukazujący wilczycę karmiącą Romulusa i Remusa

Mennictwo Klodiusza Albina podczas wojny domowej w latach 193-197 n.e.

Wojna domowa lat 193-197 została przedstawiona przez antycznych pisarzy bardzo jednostronnie. Skupiano się przede wszystkim na postaci jej zwycięzcy, czyli Septymiuszu Sewerze. Pozostali uczestnicy tego konfliktu, a więc Pescenniusz Niger, Klodiusz Albin  oraz Dydiusz Julian nie doczekali się takiego zainteresowania ze strony antycznych historiografów. Niestety ilość źródeł, które pomogłyby w odtworzeniu ich programów politycznych jest bardzo ograniczona. Podstawą do tego typu rozważań są więc przede wszystkim monety, które wybijali poszczególni pretendenci do purpury. Na tym polu szczególnie wyróżnił się wspomniany Klodiusz Albin.

Moneta Klodiusza Albina

Geneza i rozwój teologii zwycięstwa w starożytnym Rzymie

Wojna należy do najbardziej radykalnych działań, jaką może podjąć społeczność ludzka. Wśród dawnych społeczeństw tego typu zachowania były najczęściej postrzegane w kontekście religijno-magicznym. Ludzie przebłagiwali bogów przed rozpoczęciem konfliktu, a późniejsze zwycięstwa czy też porażki przypisywano ich bezpośredniej interwencji. Nie inaczej funkcjonowały społeczeństwa starożytnych Greków i Rzymian.

Fresk z Pompejów przedstawiający boginie Wiktorię

Bazyliki – pierwsze znaczące kościoły starożytnych Rzymian

Zwiedzając zabytkowe kościoły łacińskie z różnych epok można odnieść wrażenie, że wszystkie są do siebie w jakiś sposób podobne. Do takich podobieństw należą plan krzyża łacińskiego i podział na nawy. Kiedy przejdziemy szlakiem architektury sakralnej, od czasów dzisiejszych aż do starożytności zauważymy, że te wyżej wymienione podobieństwa pochodzą ze sztuki wczesnochrześcijańskiej, a te z kolei zostały przejęte jeszcze z czasów pogańskich, z budownictwa cywilnego a nie sakralnego. Dlaczego zatem nasze kościoły odwołują się do dziedzictwa budowli bazylikowej, a nie z świątyń greckich, etruskich i wzorowanych na nich rzymskich?

Wnętrze bazyliki św. Pawła za Murami

Biblioteki publiczne w świecie rzymskim

Słowo „bibliotek” (gr. βιβλιοθήκη, pochodzące od greckich wyrazów βιβλίον i θήκη, kolejno tłumaczonych jako książka i zbiornik) funkcjonuje w języku polskim jako nazwa na liczny księgozbiór, zarówno o charakterze prywatnym, będącym dziełem samodzielnego kolekcjonera, jak i publicznym, w postaci państwowej instytucji z wolnym dostępem do zbioru, który regulują określone dla danej placówki zasady. Ta XX-wieczna definicja znacząco odbiega od sposobu funkcjonowania bibliotek i pojmowania ich idei w okresie istnienia starożytnego Rzymu.

Ruiny Biblioteki Celsusa w Efezie

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów