Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.
Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.
Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Zapraszam do przeczytania pierwszego rozdziału najnowszej książki Michała Kubicza: „Liwia. Matka bogów” – pasjonującej epickiej opowieści o burzliwej i pełnej zawirowań młodości jednej z najsłynniejszych kobiet starożytnego świata.
Dzieje antycznego Rzymu są najbardziej znaną współcześnie częścią świata starożytnego. Najczęściej kojarzą się one nam z wielkim imperium, licznymi podbojami, republiką i cesarstwem. Myśląc o wiecznym mieście, najczęściej mamy przed oczyma uzbrojonych legionistów, Nerona czy Koloseum.
Akropol w Atenach, w pierwszej chwili kojarzy nam się głównie z zabytkami pochodzącymi z czasów antycznej Grecji. Ale w okresie rzymskim, a dokładnie w latach 114–116 n.e. powstał pomnik grobowy Gajusza Juliusza Antiocha Epifanesa Filopappusa. Pomnik o tle ciekawy, ponieważ inskrypcje znajdujące się na nim, są napisane zarówno w języku greckim jak i łacińskim. Oba mają różne przesłania.
Z biegiem czasu w prawie rzymskim nastąpiła znaczna ewolucja ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest dzierżawa wieczysta. Pierwotne ius in agro vectigali zostało pod wpływem greckiej emfiteuzy przekształcone w ius emphyteuticum. W ten sposób w V wieku powstało odrębne, najszersze pod względem treści ograniczone prawo rzeczowe.
Postać Hannibala jako największego wroga Rzymu jest dość dobrze znana wśród ludzi uczących się historii starożytnej. Uznawany za jednego z najlepszych wodzów starożytności, zwycięzca spod Kann, Trebii czy Jeziora Trazymeńskiego znika jednak z podręczników wraz z ostateczną klęską Kartaginy w II wojnie punickiej i klęską pod Zamą w 202 r. p.n.e. Czasem można odnieść wrażenie, jakby Hannibal zginął w tej bitwie, ponieważ w szkolnych zeszytach jest to często ostatnie wydarzenie związane z punickim wodzem.
Monumentalną bazylikę św. Jana na Lateranie zna chyba każdy, kto był w Rzymie. Ale okazała budowla skrywa w swych podziemiach wiele starożytnych tajemnic, które dotychczas udało się tylko częściowo poznać. Historia tego miejsca jest naprawdę fascynująca – sięga walki o dominację chrześcijaństwa w rzymskim świecie i wojen domowych o władzę cesarską.
W XVIII księdze Iliady znajduje się opis tarczy Achillesa, wykonanej dla niego przez Hefajstosa na prośbę matki herosa – Tetydy. Wergiliusz, całą „Eneidę” wzorując na obydwu eposach Homera („Iliadzie” i „Odysei”) nie omieszkał w swoim dziele (w księdze VII) umieścić analogicznego opisu tarczy Eneasza. Różnice występujące między nimi dobrze obrazują odmienne cele i charakter dzieł dwóch poetów.
Państwo rzymskie, w ciągu pięciu wieków istnienia, podbiło cały półwysep Apeniński, a jego ostatnią ofiarą było etruskie miasto Volsinii w 264 roku p.n.e. Tego samego roku Rzym wszedł w konflikt z innym mocarstwem na Morzu Śródziemnym – Kartaginą, który spowodował duże przeobrażenia w strukturach administracyjnych państwa – mianowicie utworzenie pierwszej prowincji.
Niemal każde dziecko uczyło się trudnej sztuki oszczędzania na przykładzie skarbonek. Przybierają one rozmaite kształty i rozmiary – ta najbardziej znana to poczciwa „świnka skarbonka”.
W prawie rzymskim występowało wiele rodzajów umów i kontraktów, którymi mogły związać się strony. Istniały kontrakty realne, konsensualne, literalne i werbalne. Do kontraktów werbalnych, które polegały na wypowiedzeniu ściśle określonych słów w konkretnych sytuacjach, należało przyrzeczenie posagu (dotis dictio) i przysięga wyzwoleńca (iusiurandum liberti) a najpowszechniejszym była stypulacja.
