Rzymianie od samych początków państwa pozostawali w wielkim kompleksie wobec Greków. Zetknięcie się z miastami greckimi na południu Italii dało początek ich fascynacji kulturą grecką. Szybko ulegli jej oddziaływaniu, a pierwsze dzieła można uznać za kopie tych hellenistycznych.
Rzymianie nie wykształcili nowej, odrębnej kultury, a jedynie przejęli wzorce innych kultur. Dziedziną sztuki, w której Rzymianie osiągnęli wybitne zdolności, była architektura. Architektura rzymska ukształtowała się w znacznej mierze pod wpływem architektury hellenistycznej oraz architektury etruskiej. Majestatyczne budowle, takie jak np. Koloseum, Panteon, termy, świątynie, akwedukty czy drogi rzymskie po dziś dzień stoją na swoich miejscach i są dowodem siły myśli inżynieryjnej Rzymian.
Kultura rzymska w ciągu stuleci uległa wielu przemianom. W rozwoju sztuki rzymskiej przyjmuje się podział na okresy: królewski (VI wiek p.n.e.), republiki (V-I wiek p.n.e.), cesarstwa (30 rok p.n.e. – koniec IV wieku n.e.). W momencie największego rozkwitu państwo obejmowało Europę Zachodnią i Południową, Afrykę i Bliski Wschód. W tym czasie nastąpiło silne przemieszanie religii, obyczajów, sztuki wszystkich państw wchodzących w skład imperium.
Kultura rzymska w swojej najpierwotniejszej części była kulturą pasterzy i rolników. Jednak w miarę rozszerzania się granic państwa rzymskiego wchłaniało ono ludy o dużo wyższej kulturze i przyjmowało ją. Stąd wpływy etruskie obecne w kulturze rzymskiej. W III wieku p.n.e., gdy Rzymianie podbijali bogate miasta greckie, zwożono do stolicy posągi, obrazy i klejnoty. Rzymianie oglądali i podziwiali dzieła greckiej sztuki i architektury, zmieniając swój stosunek do kultury i nauki. Młodzież zaczęła wyjeżdżać do ośrodków nauki greckiej. Rzymianie interesowali się tymi dziełami filozofii, które obejmowały etykę, teorię państwa i społeczeństwa.
Kultura rzymska, wiele zawdzięcza cesarzowi Oktawianowi Augustowi. W jego kręgu znaleźli się: Wergiliusz, Horacy i Owidiusz. W cesarstwie rzymskim rozwijała się również historiografia. Najwybitniejsi historycy to: Tacyt, Swetoniusz, Trankowillius, Plutarch. Cezar i August podjęli również planowaną przebudowę miasta. Miało ono świadczyć o wielkości i potędze Imperium Rzymskiego. Centralnym punktem miasta był rynek (forum), w stolicy Forum Romanum. Tu ulokowano najważniejsze gmachy państwowe i świątynie. Oprócz nich były tu także bazyliki (duże sale sądowe – targowe) i kuria (budynek posiedzeń senatu). Kolejni władcy oddawali nowe budynki, jednocześnie budując fora. Do budynków publicznych zaliczyć tez można termy, czyli łaźnie (np. termy Karakalli), teatry czy amfiteatry (Koloseum) zbudowane przez Flawiuszów oraz cyrki, w których odbywały się wyścigi konne. Bardziej niż nauki humanistyczne pociągały Rzymian wszystkie nauki techniczne i inżynieryjne. Do dzisiaj imponują nam dzieła rzymskiej myśli technicznej – drogi i akwedukty. Specyficznie rzymską dziedziną sztuki była rzeźba portretowa, naturalistycznie ukazująca oblicza władców, wodzów czy zwykłych obywateli.
