Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.
Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.
Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Armia rzymska okresu wczesnego cesarstwa po dziś dzień uważana jest za niedościgniony wzór pod względem jakości, dyscypliny oraz efektywności. Celem artykułu jest ukazanie jak wyglądało wojsko rzymskie od wewnątrz: jaki status prawny posiadali żołnierze; jak wyglądał proces rekrutacji i szkolenia oraz sama służba; oraz przede wszystkim jakie relacje panowały w oddziałach między towarzyszami broni.
Dzieła wybitnego rzymskiego mówcy, polityka i filozofa Marka Tulliusza Cycerona (3 stycznia 106 p.n.e.- 7 grudnia 43 p.n.e.) są niewątpliwie ikoną kultury antycznej, która dała podstawy naszej cywilizacji pod względem prawnym, obyczajowym i społecznym.
Mury obronne Pompejów nie były dziełem Rzymian, lecz miejscowych Italików, ludności oskijsko-samnickiej. Powstały na długo przed formalnym włączeniem miasta pod Wezuwiuszem do rzymskiego państwa, które nastąpiło po wojnie sprzymierzeńczej na początku I wieku p.n.e. Jeszcze w czasie tej wojny samnickie fortyfikacje pozwoliły Pompejom opierać się – i to być może skutecznie – legionom Lucjusza Korneliusza Sulli. Jak mury te wyglądały i co wiemy o ich kilkuwiekowej historii?
Cesarz Neron (54-68 n.e.) w ostatnich latach swojego panowania musiał stawić czoła wielu wewnętrznym wystąpieniom skierowanym przeciwko jego rządom. W roku 65 n.e. Gajusz Kalpurniusz Pizon zawiązał spisek, którego celem było pozbawienie cesarza życia. Pomimo tego, że spisek został szybko wykryty, to represje które były jego następstwem jeszcze zwiększyły niechęć do cesarza.
Wojny towarzyszyły Rzymianom od początków państwowości. W okresie Rzymu królewskiego do jakichkolwiek potyczek i walk dochodziło rzadko i miały one raczej charakter lokalny. Sytuacja się zmieniła po obaleniu ostatniego króla Tarkwiniusza Pysznego i wprowadzeniu republiki.
Pod panowanie rzymskie w basenie Morza Śródziemnego dostało się bardzo wiele krain. Ze względu na przynależność do romańskiej grupy językowej przeciętny Europejczyk kojarzy, iż wśród tych krain są Włochy, Hiszpania czy Francja. Rzadko kojarzy, iż bardzo długo do Imperium Rzymskiego, a potem Wschodniorzymskiego należały Bałkany, a wśród nich Tracja, której północną częścią była prowincja Mezja Dolna (Moesia Inferior).
Rzymskie umocnienia graniczne na wielu ze swoich granic w Imperium Rzymskim nazywano limesem. Pewne pozostałości rzymskich fortów, umocnień zachowały się do dzisiaj. W Niemczech od 2005 r. fragmenty limesu górnogermańsko-retyckiego są wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Mianem „ostatniego Rzymianina” określano w historii najczęściej dowódcę w ostatniej znaczącej wygranej bitwie w historii Imperium Rzymskiego, na polach Katalaunijskich w 451 r. n.e. – Flawiusza Aecjusza.
Wojny prowadzone przez Rzymian w czasach późnej Republiki spowodowały, że wiele legionów, a nawet pojedynczych żołnierzy, zyskało niemalże sławę tak wielką, jak prowadzący ich wodzowie. W tamtym okresie armia rzymska była praktycznie armią zawodową.
W III w. n.e. na obszary Cesarstwa Rzymskiego z Państwa Perskiego przenikała nowa synkretyczna religia – manicheizm. Jej założycielem był prorok Mani, a sama doktryna łączyła w sobie elementy innych religii: gnostycyzmu, chrześcijaństwa, mitraizmu, zaratusztranizmu, buddyzmu oraz dżinizmu.
