Ciekawostki starożytnego Rzymu (Nieznane fakty)

Paul Zanker w swojej książce „Apoteoza cesarzy rzymskich. Rytuał i przestrzeń miejska” dokładnie opisuje rytuał apoteozy zwany również consecratio. Dochodzi przy tym do interesujących wniosków natury ogólnej, porównując apoteozę z współczesnymi imprezami masowymi, np. Oktoberfest. Wyjaśnia, że człowiek od zarania dziejów preferował przebywanie w jakiejś społeczności obłożonej pewnymi zasadami i wyjątkowymi dla siebie wartościami. Dumę czuł Rzymianin oglądający uroczyste „wniebowstąpienie” cesarza, dumny jest Polak uczestniczący w obchodach Marszu Niepodległości.

W 1897 roku, w Rzymie, na prawym brzegu Tybru odnaleziono pozostałości wspaniałej rzymskiej willi. Jak się wkrótce okazało, jej doskonały stan i dekoracje przerastały swą urodą znane już wtedy domostwa w Pompejach, czy Herkulanum.

William Shakespeare, słynny angielski dramatopisarz, znany uczniom szkół głównie jako twórca Hamleta i Makbeta, napisał wiele dramatów dotyczących żywotów historycznych postaci, głównie dawnych angielskich królów. Pośród jego dzieł znajduje się jednak także kilka związanych bezpośrednio ze starożytnym Rzymem, jak dramat o życiu i śmierci Juliusza Cezara. Jak wiernie pisarz oddał wydarzenia id marcowych i dni po nich następujących? Czy zmieniał i ubarwiał opowieść, czy też oparł swoje dzieło na szczegółowych relacjach starożytnych historyków?

Pisarze rzymscy i w ogóle wyższe warstwy rzymskie, mimo swej uprzywilejowanej pozycji obawiali się posunąć zbyt daleko w krytyce kobiet, jako że mogło to ich wiele kosztować (kobiety mimo wszystko traktowane były z pewnym szacunkiem, zwłaszcza póki były w stanie rodzić dzieci). Wyjątek stanowiły stare kobiety, ze względu na przyzwolenie społeczne i obyczajowe. Wraz ze wzrostem pozycji kobiet, były owe starsze kobiety ukazywane jako złośliwe jędze i czarownice.

Widok na Wezuwiusza przez bramę w Palestra Samnitica, w Pompejach. Co warte podkreślenia, kiedyś góra nie była aż tak widoczna, jak jest teraz. Mieszkańcy Pompejów i Herkulanum malowali na freskach Wezuwiusza, choć wcale nie wiedzieli, jak dużym jest dla nich zagrożeniem¹.

Szkło nie było wynalazkiem Rzymian. W wielu starożytnych krainach starano się znaleźć przepuszczający światło materiał, który nadawałby się do zasłaniania otworów okiennych, dotychczas zakrywanych drewnianymi żaluzjami. W świecie helleńskim eksperymentowano z różnymi materiałami: nasiąkniętą tłuszczem tkaniną, cieniutkimi gipsowymi płytkami, miką i rogiem. Setki lat w ten sposób radzili cobie majętni ludzie. Gdy jednak z czasem nauczono się wytwarzać szkło, zaczęło ono wypierać inne materiały.

Sofiści zajmowali się wygłaszaniem mów, które poruszały tłumy, choć często dotyczyły fikcyjnych sytuacji, lub zdarzeń znanych z przeszłości. Niekoniecznie jednak chodziło o to, co taki retor mówi, ale jak to mówi. Umiejętności przemawiania były bardzo cenione, zarówno w świecie Greków, jak i Rzymian.

Jednym z istotnych powodów rzymskiej supremacji w starożytności były zakrojone na szeroką skalę podboje nowych ziem i tworzenie z nich prowincji. Pojęcie prowincji wywodzi się od łacińskiego provincia, czyli zakresu obowiązków namiestnika zajmującego się nowym terenem.

Marek Juniusz Brutus jest najbardziej znany z tego, że był jednym z zabójców Juliusz Cezara. W tradycji historycznej uchodzi za obrońcę republiki rzymskiej i wartości republikańskich. Okazuje się jednak, że wartości te traktował swobodnie i wybiórczo, w zależności od tego, czy akurat służyły jego interesom.