Nagrobek
Tytusa Flawiusza Bassusa, syna Mucali. Nagrobek pochodzi z czasów dynastii flawijskiej (lata 69-96 n.e.). Wywodził się z trackiego plemienia i był jeźdźcą w
Ala Noricorum. Zginął w wieku 46 lat po 26 latach służby. Przyjął rzymskie imiona
Tytus Flawiusz, co oznacza iż otrzymał rzymskie obywatelstwo.
Na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0.
W okresie pryncypatu, aż po rok 212 n.e., oddziały auxilia były oddzielnymi jednostkami legionu, do którego wstępować mogli jedynie obywatele rzymscy. Auxilia były w większości zasilane przez peregrini, czyli mieszkańców Imperium, którzy nie posiadali obywatelstwa. Co ciekawe mieszkańcy „bez obywatelstwa” stanowili większość w I i II wieku n.e. całej populacji państwa rzymskiego. Dopiero w 212 roku n.e. za cesarza Karakalii nadano pozostałym mieszkańcom obywatelstwo rzymskie.
Były trzy podstawowe rodzaje oddziałów auxilia: alae („skrzydła”), które składały się jedynie z jazdy (oficjalnie 480 ludzi); cohortes, które składały się jedynie z piechoty (480 ludzi); i cohortes equitatae, które zawierały zarówno jednostki piechoty jak i jazdy (600 ludzi, gdzie 480 piechoty a 120 jazdy).
Pułki wszystkich trzech typów wyznaczyły łuczników (sagittariorum), gdyż byli wyposażeni w łuki. Po około 80 roku n.e mniejsze pułki (12%), zostały powiększone i wzmocnione (milliariae) o 1000 żołnierzy, chociaż w rzeczywistości miały odpowiednio 720, 800 i 1.040 żołnierzy.
Następujące tabele zawierają listę oddziałów auxilia stacjonujących za rządów cesarza Hadriana (lata 117-138 n.e.), w zależności od miejsca stacjonowania (prowincji).
Jeżeli chodzi o nazwy i przydomki oddziałów:
Uhonorowania nadane przez cesarzy
- Augusta – uhonorowany przez Oktawiana Augusta (lata 30 p.n.e. – 14 n.e.) lub przez następców tym tytułem;
- Claudia – uhonorowany przez Tyberiusza (lata 14-37 n.e.), Kaligulę (lata 37-41 n.e.) lub Klaudiusza (lata 41-54 n.e.);
- Flavia – uhonorowany przez Wespazjana (lata 69-79 n.e.) lub dwóch synów i następców: Tytusa (lata 79-81 n.e.) lub Domicjana (lata 81-96 n.e.);
- Ulpia – uhonorowany przez Trajana (98-117 n.e.);
- Aelia – uhonorowany przez Hadriana (lata 117-138 n.e.);
- Aurelia – uhonorowany przez Marka Aureliusza (lata 161-180 n.e.);
- Septimia – uhonorowany przez Septymiusza Sewera (lata 197-211 n.e.).
Nazwy oddziałów, pierwotnie utworzonych przez cesarza Augusta w czasie buntu iliryjskiego (lata 6-9 n.e.) z obywateli rzymskich, które nie zostały włączone do legionów
- civium Romanorum – oddział oryginalnie stworzony z obywateli rzymskich (wcześniej wyzwolonych);
- ingenuorum – oddział oryginalnie stworzony z wolno urodzonych obywateli Rzymu (ingenui);
- voluntariorum – oddział oryginalnie stworzony z chętnych (voluntarii). Byli to w rzeczywistości wyzwoleńcy, którzy otrzymali wolność w zamian za udział w walkach w czasie buntu ilyryjskiej;
- po pierwszej rekrutacji rzymskich obywateli, wspomniane oddziały rekrutowały także nie-obywateli (peregrini).
LEGENDA:
- c.R. = civium Romanorum („obywatele rzymscy”)
- eq = equitata (zawiera kontyngent jazdy)
- sagitt = sagittariorum (oddział łuczników)
- jednostka pogrubiona = oddział milliaria (podwójna liczebność).
Pozostałe nazwy oddziałów nie-etnicznych
- classica – oddział był rekrutowany prawdopodobnie w sytuacjach kryzysowych w Illyrii. Tworzony był on z jednostek marynarki (classis – „flota”), które nie miały obywatelstwa rzymskiego. Rekrutowano także z marynarzy (nauticarum) i maritima;
- praetoria – pierwotnie kohorta pretorianów w Rzymie. Właściwie część kohorty pozostawała na tyłach frontu pod koniec kampanii cesarskich, prawdopodobnie po to, aby sformować silny „rdzeń” w nowej kohorcie auxilia, pozostawiając tym samym prestiżową nazwę;
- singularium – ala sformowane wśród członków elity equites singulares Augusti (jazdy cesarskiej). Miały one na celu wspieranie frontu pod koniec kampanii cesarskich;
- contariorum – specjalny oddział lansjerów (contarii), od słowa contus („długa włócznia”);
- dromedariorum – specjalny oddział jeźdźców na wielbłądach dla działań wojennych na pustyni.
Określenia oddziałów
- civium Romanorum – tytuł nadawany oddziałowi przez cesarza za szczególne męstwo. Wszyscy należący w tym czasie żołnierze do oddziału, otrzymywali rzymskie obywatelstwo. Ponadto tytuł nadany był na zawsze;
- veterana – nie jest do końca jasne dlaczego nadawano to określenie. Możliwe, że po to, aby odróżnić starszy oddział od nowego, o tym samym numerze lub nazwie. Określenie to odnosi się w zależności od okoliczności. Powoływano żołnierzy z dużym stażem, najczęściej po przejściu w stan spoczynku, tuż przed przejściem w stan spoczynku lub z powrotem powołanych w szeregi armii jak np. w bitwie pod Mundą (45 rok n.e), gdzie powołano z powrotem aż dwa legiony weteranów. Niektórzy żołnierze sami też zostawali w legionach, aby dalej służyć;
- tironum – od słowa „rekruci” (tirones ).
Britannia |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
Agrippina Miniata
I Hispanorum Asturum
II Asturum
Augusta Gallorum Petriana c.R.
Augusta Gallorum Proculeiana
Picentiana Gallorum
II Gallorum Sebosiana
Gallorum et Thracum classiana
I Pannoniorum Sabiniana
I Pannoniorum Tampiana
I Thracum
I Tungrorum
Hispanorum Vettonum
Augusta Vocontiorum | I Aquitanorum
II Asturum eq
IV Breucorum
I Augusta Bracarum
III Bracaraugustanorum
I Baetasiorum c.R.
I Batavorum eq
I Celtiberorum
I Aelia classica
I Ulpia Cugernorum c.R.
I Aelia Dacorum
I Delmatarum
II Delmatarum
IV Delmatarum
I Frisiavonum | II Gallorum veterana eq
IV Gallorum eq
V Gallorum
VI Gallorum
I Hispanorum eq
I Aelia Hispanorum eq
I Lingonum eq
II Lingonum eq
III Lingonum eq
IV Lingonum eq
I Menapiorum
I Morinorum
I Nauticarum
I Augusta Nerviana Germanorum eq
I Nerviorum
II Nerviorum
III Nerviorum
IV Nerviorum
II Pannoniorum
V Raetorum
I Sunucorum
I Thracum
II Thracum veterana
VII Thracum
I Tungrorum
II Tungrorum c.L. eq
I Vangionum eq
I Vardulorum c.R. eq
II Vasconum c.R.
I Hamiorum sagitt |
Germania Inferior |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
Afrorum veterana
Longiniana Gallorum
Gallorum et Thracum classiana
Moesica felix
I Noricorum c.R.
Sulpicia c.R.
I Thracum | II Asturum
III Breucorum
VI Breucorum
VI Brittonum
I civium Romanorum eq
II civium Romanorum eq
I classica
II Hispanorum
I Flavia Hispanorum eq | VI ingenuorum c.R.
I Latobicorum et Varcianorum
I Lucensium
I Pannoniorum et Delmatarum eq
I Raetorum eq c.R.
VI Raetorum
IV Thracum eq
II Varcianorum eq
XV voluntariorum c.R. |
Germania Superior |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
Gallorum Indiana
I Scubulorum | I Aquitanorum veterana
III Aquitanorum eq c.R.
IV Aquitanorum eq c.R.
I Asturum equitata eq
I Biturigum
Augusta Cyrenaica eq
II Augusta Cyrenaica
I Flavia Damascenorum
III Delmatarum eq
V Delmatarum
I Germanorum c.R.
| I Helvetiorum
II Hispanorum eq
Ituraeorum c.R.
I Ligurum et Hispanorum c.R.
II Raetorum c.R.
VII Raetorum eq
IV Vindelicorum
XXIV voluntariorum c.R.
XXVI voluntariorum c.R.
XXX voluntariorum c.R.
XXXII voluntariorum c.R. |
Raetia/Noricum |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
I Hispanorum Auriana
I Commagenorum
II Flavia
I Flavia gemina c.R.
I Flavia singularium | II Aquitanorum eq c.R.
I Asturum
II Batavorum
IX Batavorum eq
V Bracaraugustanorum
I Breucorum c.R.
V Breucorum c.R. eq
III Britannorum
I Aelia Brittonum
I Raetorum
II Raetorum | II Thracum
III Thracum c.R.
III Thracum veterana
IV Tungrorum veterana
I Flavia Canathenorum sagitt |
Pannonia (Superior and Inferior) |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
I Hispanorum Aravacorum
I Flavia Britannica c.R.
I Brittonum c.R.
I Cananefatium
I civium Romanorum
I Augusta Ituraeorum
I Praetoria singularium c.R.
I Thracum victrix
II Augusta Thracum
I Ulpia contariorum
I Thracum veterana sagitt
III Augusta Thracum sagitt | I Alpinorum eq
I Alpinorum peditata
II Alpinorum eq
II Asturum et Callaecorum eq
III Batavorum eq
VII Breucorum c.R. eq
I Brittonum
V Callaecorum Lucensium eq
I Campanorum voluntariorum c.R.
II Augusta Dacorum eq
I Lusitanorum Cyrenaica
III Lusitanorum
I Montanorum eq
| I Noricorum eq
I Ulpia Pannoniorum eq
I Thracum c.R.
I Thracum Germanica
I Thracum Syriaca equitata eq
II Augusta Thracum eq
I Aelia Caesariensis sagitt
I Aelia Gaesatorum sagitt |
Moesia Superior |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
I Claudia nova miscellanea
Gallorum Flaviana | III Brittonum veterana eq
III campestris c.R.
V Gallorum eq
V Gallorum et Pannoniorum
V Hispanorum eq
I Pannoniorum veterana eq | I Antiochensium sagitt
I Cretum eq sagitt |
Moesia Inferior |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
II Hispanorum Aravacorum
I Vespasiana Dardanorum
I Flavia Gaetulorum
Gallorum Atectorigiana
I Claudia Gallorum Capitoniana
I Gallorum et Pannoniorum cataphractaria | I Bracarorum c.R.
II Bracaraugustanorum eq
II Flavia Brittonum eq
I Lepidiana c.R.
II Lucensium
I Lusitanorum
II Mattiacorum eq | I Flavia Numidarum eq
I Sugambrorum tironum
I Claudia Sugambrorum veterana eq
I Thracum Syriaca
II Chalcidenorum sagitt
I Cilicum eq sagitt |
Dacia (Dacia Superior, Inferior and Porolissensis) |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
I Asturum
I Batavorum
I Bosporanorum
I Hispanorum Campagonum
I Gallorum et Bosporanorum
II Gallorum et Pannoniorum
I Hispanorum
II Pannoniorum
II Pannoniorum veterana
I Tungrorum Frontoniana
I Flavia Commagenorum sagitt
numerus equitum Illyricorum | I Afrorum c.R. eq
I Batavorum c.R.
II Flavia Bessorum
I Bracaraugustanorum
I Britannica c.R. eq
II Britannorum c.R.
I Flavia Brittonum eq
I Ulpia Brittonum
I Augusta Brittonum Nerviana
II Augusta Brittonum Nerviana
I Cananefatium
I Flavia Commagenorum
IV Baetica | I Cypria c.R.
II Gallorum
II Gallorum Dacica
II Gallorum Macedonica eq
II Gallorum Pannonica
III Gallorum
I Hispanorum
I Hispanorum veterana eq
I Flavia Ulpia Hispanorum c.R. eq
II Hispanorum scutata c.R.
IV Hispanorum eq
V Lingonum
II Flavia Numidarum
VIII Raetorum eq c.R.
VI Thracum eq
Ubiorum eq
I Ubiorum
I Vindelicorum c.R. eq
I Augusta Ituraerorum sagitt
I Thracum sagitt
I Tyriorum sagitt |
Cappadocia |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
II Ulpia Auriana
I Augusta gemina colonorum
I Ulpia Dacorum
II Gallorum
I Parthorum veterana | Apula c.R.
I Bosporanorum
I Claudia eq
II Claudia
I Hamiorum c.R.
I Italica voluntariorum c.R.
milliaria c.R. eq
I Numidarum | II Ulpia Petreorum eq
III Ulpia Petreorum eq
I Raetorum eq
IV Raetorum eq
III Augusta Cyrenaica sagitt |
Syria (Judaea, Arabia Petraea) |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
I Flavia Agrippiana
II Flavia Agrippiana
Gaetulorum veterana
I Phrygum
VII Phrygum
I Ulpia singularium
I Thracum Herculanea
Augusta Xoitana
I Ulpia dromedariorum
Gallorum et Thracum Antiana sagitt | III Bracarum
IV Bracarugustanorum
III Callaecorum Bracarum
IV Callaecorum Lucensium
II Cantabrorum
II classica
I Ulpia Dacorum
III Dacorum
I Damascena Armeniaca
II equitum eq
II Ulpia equitatum eq
I Flavia
I Gaetulorum
I Ulpia Galatarum
| II Ulpia Galatarum
VII Gallorum eq
V gemella c.R.
VI Hispanorum
II Ligurum et Corsorum
I Lucensium
I Augusta Lusitanorum
I Montanorum
I Augusta Pannoniorum
II Ulpia Paphlagonum
III Ulpia Paphlagonum eq
IV Ulpia Petreorum
V Ulpia Petreorum eq
VI Ulpia Petreorum
I Sebastena
I Thracum
III Augusta Thracum
II Thracum Syriaca
III Thracum Syriaca
IV Thracum Syriaca
I Ascalonitanorum sagitt
I Flavia Chalcidenorum eq sagitt
I Damascenorum sagitt
II Italica voluntariorum c.R. sagitt
I Ulpia Petreorum eq sagitt
I Ulpia c.R. sagitt
I Augusta Thracum eq sagitt |
Aegyptus |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
Apriana
Augusta Syriaca
Commagenorum
Gallorum veterana
I Thracum Macedonica
Vocontiorum | I Ulpia Afrorum eq
I Flavia Cilicum eq
II Ituraeorum
III Ituraeorum
I Aug. praetoria Lusitanorum eq
I Macedonica eq | I Pannoniorum
I Thebaeorum eq
II Thebaeorum
scutata c.R.
I Apamenorum eq sagitt |
Mauretania (Africa, Numidia, Caesariensis, Tingitana) |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
III Asturum
I Augusta c.R.
I Augusta Gallorum
I Gallorum Tauriana victrix
Gemelliana c.R.
I Flavia Numidica
I Augusta Nerviana
I Pannoniorum
II Augusta Thracum
I Hamiorum sagitt
Parthorum sagitt
I Syrorum sagitt
II Syrorum sagitt | I Flavia Afrorum
II Flavia Afrorum
I Asturum et Callaecorum
III Asturum c.R. eq
II Breucorum
II Brittonum eq
I Chalcidenorum eq
VI Commagenorum eq
I Corsorum c.R.
V Delmatarum c.R.
| Aelia expedita
I Flavia eq
III Gallorum felix
IV Gallorum c.R.
II Hamiorum
I Flavia Hispanorum
II Hispanorum c.R. eq
I Ituraeorum c.R.
I Lemavorum c.R.
VII Lusitanorum eq
I Flavia Musulamiorum eq
I Nurritanorum
II Sardorum
IV Sugambrorum
IV Tungrorum
I Syrorum sagitt
II Syrorum eq sagitt |
Inne prowincje lub nieznane lokalizacje |
| ALAE | COHORTES | COHORTES EQUITATAE |
II Flavia Hispanorum (Hiszpania) | III Alpinorum eq (Dalmacja)
I Aelia Athoitarum (Tracja)
I Ausetanorum (Hiszpania?)
I Flavia Bessorum (Macedonia)
Callaecorum (?)
I Celtiberorum eq (Hiszpania)
I Cisipadensium c.R. (Tracja)
Dacorum (?)
I Gallica c.R. eq (Hiszpania)
I Delmatarum mill eq (Dalmacja) | I Ligurum (Azja?)
maritima (Baetica)
Maurorum et Afrorum (?)
I Musulamiorum (Licja)
VI praetoria (Bitynia)
III sagittariorum (?)
I/II nova tironum (Hiszpania)
VIII voluntariorum (Dalmacja)
XXV voluntariorum (Hiszpania?) |
