Contubernium w prawie rzymskim
W prawie rzymskim trwały i prawnie dopuszczalny związek między niewolnikami lub osobą wolną i niewolnikiem. Contubernium było związkiem czysto faktycznym, niewywołującym jakichkolwiek skutków prawnych. Dzieci pochodzące z takiego związku stawały się własnością właściciela niewolnicy.