Rozdziały
Dynastia ta panowała od roku 96 do 192 n.e. Jej założycielem był Nerwa.
Na panowanie tej dynastii przypada apogeum potęgi Rzymu, który objął swoim panowaniem tak dalekie terytoria jak Dacja, Mezopotamia i Armenia. Panowanie cesarzy Nerwy, Trajana, Hadriana, Antoninusa Piusa i Marka Aureliusza określane jest terminem „złotego okresu cesarstwa”. Władcy słynęli z umiaru w korzystaniu z władzy, a sukcesja w ich epoce następowała w sposób pokojowy. Każdy cesarz adoptował następcę, w ten sposób unikając politycznej walki związanej z sukcesją, zarówno przed jak i po niej.
Pierwszych pięciu władców nazwanych zostało „Pięcioma Dobrymi Cesarzami„, z powodu ich dobrej natury oraz racjonalnego myślenia przy podejmowaniu decyzji.
Nerwa
Marcus Cocceius Nerva (30 – 98 n.e.)
Pochodził z zasłużonego rodu senatorskiego, choć nie należącego do elit rzymskich. Był konsulem z Wespazjanem w 71 n.e. i z Domicjanem w 90 n.e. Po zabójstwie Domicjana spiskowcy wysunęli go na cesarza 18 września 96 n.e., m.in. z powodu jego podeszłego wieku (61 lat) i bezdzietności.
Był znacznie łagodniejszym cesarzem od poprzednika. Uwolnił więźniów oskarżonych o zdradę, zabraniając na przyszłość wnoszenia takich oskarżeń, przywrócił skonfiskowane majątki, wzmocnił znaczenie senatu. Adoptował młodego dowódcę Trajana, który walczył w Germanii.
Trajan
Marcus Ulpius Traianus (53 – 117 n.e.)
Utworzył nowe prowincje: Dację, Arabię, Armenię, Mezopotamię i Asyrię. Zwyciężył Partów w wojnie w latach 114 – 117 n.e. Genialny reformator i dobry cesarz. Znamy go choćby z kolumny Trajana, która powstała na cześć jego zwycięstw. Za swoje osiągnięcia otrzymał tytuł „Najlepszy” (Optimus).
Prowadzona przez Trajana polityka wewnętrzna charakteryzowała się współpracą z senatem (o czym może świadczyć nadany mu tytuł Optimus princeps) przy jednoczesnym umacnianiu własnej władzy. Trajan dbał również o rozwój prowincji, niejednokrotnie prowadząc korespondencję z namiestnikami. Pod koniec życia, mocno schorowany Trajan (chorował między innymi na puchlinę wodną) zaczął podejmować kontrowersyjne decyzje, które głównie godziły w arystokrację.
Hadrian
Publius Aelius Traianus Hadrianus (76 – 138 n.e.)
Syn Aeliusa Hadrianusa Afera i Domitii Pauliny. W 100 roku n.e. ożenił się z Vibią Sabiną.
Zasłynął z reform. Zreformował system podatkowy, złagodził prawa dotyczące niewolników, wydał instrukcje prawne dla pretorów (edykt wieczysty). Stłumił powstanie w Jerozolimie (Judei) w latach 132-135 n.e. Znawca sztuki; po śmierci został zaliczony w poczet bogów.
Cejoniusz Kommodus
Lucius Ceionius Commodus (101 – 138 n.e.)
Kommodus został wyniesiony przez Hadriana do godności cezara, jakoLucius Aelius Verus Caesar i był przewidywany na następcę tronu. Będąc jednak bardzo słabego zdrowia zmarł kilka miesięcy przed Hadrianem.
Biografia Cejoniusza Kommodusa
Antonius Pius
Titus Aurelius Fulvius Boionius Arrius Antoninus (86 – 161 n.e.)
Ożenił się z Faustyną Starszą i był ojcem Faustyny Młodszej, usynowił Marka Aureliusza i ożenił go z Faustyną Młodszą. Sam był usynowiony przez Hadriana.
Wsławił się stłumieniem powstania Brytów i wzniesieniem Muru Antoninusa. Mur powstał 142 roku n.e. w Szkocji. Okres jego panowania, to czas pomyślności i pokoju często zwany Pax romana. Jego i rządy Marka Aureliusza są schyłkiem wielkości Rzymu. Po śmierci został jednogłośnie przez Senat zaliczony w poczet bogów.
Lucjusz Werus
Lucius Ceionius Commodus Verus (130 – 169 n.e.)
Był wraz ze starszym Markiem Aureliuszem adoptowany przez Antoninusa Piusa. Współrządził wraz z cesarzem-filozofem. Był całkowitym przeciwieństwem swojego przybranego brata. Uwielbiał igrzyska, zabawy, igraszki, kiedy Aureliusz oddawał się rozpatrywaniu spraw sądowych i administrowaniu państwem. Mimo sprzecznych charakterów nigdy nie doszło między nimi do konfliktu. Werus zawsze ustępował autorytetowi starszego Marka.
Zmarł na udar mózgu w wieku 39 lat, wcześniej sprowadzając wraz z legionami na Rzym wielką zarazę ze Wschodu. Była to jedna z największych epidemii, o ile nie największa w starożytności.
Marek Aureliusz
Marcus Annius Aurelius Verus (121 – 180 n.e.)
Jego ojciec, Annius Verus, zmarł gdy Marek miał 11 lat. Otrzymał staranne, wszechstronne wykształcenie. Został adoptowany przez swego wuja Antonina Piusa 138 roku n.e. Poślubił jego córkę – Faustynę, miał z nią syna Kommodusa i córki: Lucillę i Vibię Sabinę. Sprawował rządy wraz z niedołężnym bratem – Lucjuszem Werusem.
Jego rządy to okres nieustających wojen. W swoich „Rozmyślaniach” zawarł myśl, iż uważa że jego rządzenie przyniosło tylko śmierć i ofiary, bez większego dobra. Głównymi wrogami Rzymu były wówczas plemiona germańskie i Partowie. Był dobrym dowódcą, odnosząc spektakularne zwycięstwa.
Marek Aureliusz prowadził skromne, spokojne życie zgodne z surowymi zasadami stoickimi. Miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom. Dbał o dobre stosunki z senatem, przeprowadził reformy w dziedzinie administracji i prawa cywilnego. Tolerował prześladowania chrześcijan, których uważał za wrogów państwa. Został pochowany w Mauzoleum Hadriana. Był ostatnim z dobrych cesarzy.
Kommodus
Lucius Aurelius Commodus (121 – 192 n.e.)
Syn Marka Aureliusza i Faustyny. Mąż Brutti Crispiny. W 176 roku n.e. wraz z ojcem wziął udział w wyprawie na Wschód przeciw Awidiuszowi Kasjuszowi. Od 177 n.e. współrządził ze swoim ojcem.
Jego rządy były okrutną tyranią. Porównywany do Kaliguli i Nerona. Zamordowany w wyniku spisku, w którym brała udział jego kochanka Marcja. Od tego momentu Rzym przestał mieć taką siłę jak za czasów „pięciu dobrych cesarzy”.
Drzewo genealogiczne dynastii Antoninów
Poprzednia dynastia: | Następna dynastia: |
